- To się należy pamięci pułkownika, to należy się też polskiej armii, która musi mieć wzory jasne i odróżniać co jest dobre, a co jest złe. Żołnierze muszą wiedzieć kiedy mają do czynienia ze zdradą, a kiedy z bohaterstwem - uzasadniał swoją decyzję min. Macierewicz w rozmowie z portalem niezalezna.pl
Ryszard Kukliński urodził się 13 czerwca 1930 r. w Warszawie. Podczas niemieckiej okupacji Ryszard Kukliński kolportował ulotki konspiracyjnej organizacji "Miecz i Pług". W 1947 r. wstąpił do Oficerskiej Szkoły Piechoty we Wrocławiu rozpoczynając tym samym służbę w Wojsku Polskim. Początkowo zdegradowany za swoją działalność konspiracyjną później zaczął awansować - został m.in. dowódcą batalionu.
W 1963 r. trafił do Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, gdzie doszedł do stanowiska zastępcy szefa zarządu operacyjnego i szefa oddziału planowania strategiczno-obronnego. Pozytywnie oceniany był również sekretarzem delegacji polskiej na spotkaniach przedstawicieli państw-członków Układu Warszawskiego. W 1971 r. zdecydował się na współpracę z amerykańską Centralną Agencją Wywiadowczą (CIA), do czego doprowadziły go refleksje po udziale polskiego wojska w interwencji państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji i strzelaniu przez wojsko do robotników na Wybrzeżu w 1970 r. Za przekazane informacje nie brał od Amerykanów pieniędzy, ukrywał się pod pseudonimem Jack Strong.
Przez Wojciecha Jaruzelskiego uznawany za zdrajcę uważał, że nie ma obowiązku lojalności wobec dowódcy, który wobec swojej ojczyzny nie jest lojalny. W 1994 roku swój dylemat określał jako wybór między służbą narodowi a służbą czerwonemu imperium. Wśród przekazanych przez niego materiałów były plany strategiczne Związku Sowieckiego i Układu Warszawskiego, w tym plany ataku na państwa NATO. William Casey, dyrektor CIA, podsumował misję Kuklińskiego stwierdzeniem, że w ciągu ostatnich 40 lat nikt tak nie zaszkodził komunizmowi jak on.
Płk Kukliński przekazał także informację o planach wprowadzenia stanu wojennego. W nocy z 7 na 8 listopada 1981 r. został wraz z rodziną potajemnie wywieziony z Polski, gdyż obawiał się o dekonspirację. W Stanach został ekspertem Departamentu Obrony i Departamentu Stanu, otrzymał stopień pułkownika armii amerykańskiej i wysokie odznaczenie CIA. W 1984 r. sąd wojskowy skazał go na karę śmierci i zdegradował, a w 1986 roku władze PRL ujawniły fakt jego pracy dla CIA. W 1994 roku w niewyjaśnionych do dziś okolicznościach zginęli obaj jego synowie, w tym samym roku pułkownik został przyjęty przez papieża Jana Pawła II.
O rehabilitację płk Kuklińskiego starali się m.in. prof. Zbigniew Brzeziński (nazwał go pierwszym polskim oficerem w NATO), a także Czesław Bielecki, Marek Nowakowski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Jacek Trznadel w specjalnym apelu oraz Zbigniew Herbert. W 1995 r. Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła wyrok wydany na Kuklińskiego, ponownie uruchomiono w jego sprawie śledztwo. Naczelna Prokuratura Wojskowa umorzyła je w 1997 r., a pułkownik został uniewinniony. W tym samym roku pojawił się apel Solidarności o jego awans na stopień generała i nadanie mu najwyższego odznaczenia.
Płk Kukliński odwiedził Polskę w 1998 r. Wygłosił w Sejmie przemówienie do posłów i senatorów. Dostał honorową szablę oficerską od premiera Jerzego Buzka oraz m.in. honorowe obywatelstwo Krakowa i Gdańska, a także tytuł Honorowego Górnika od załogi kopalni "Wujek". Nie zdążył wrócić na stałe do kraju, zmarł 11 lutego 2004 r. w Tampie na Florydzie. Płk Ryszard Kukliński pochowany został w Alei Zasłużonych na cmentarzu wojskowym na warszawskich Powązkach.
red.
